Редовен професор
д-р Соња Здравкова Џепароска
Историја на танцова уметност, Методика на класичен балет, Карактерни игри, Теорија на изведбата,
email: z.djeparoska@gmail.comОбразование
- 1988-1993 - студии на ГИТИС (Државен Институт за Театарска Уметнoст) - отсек балетска педагогија со кореографија, доделено звање „Магистар по убави уметности“
- 1999-2003 магистерски студии на отсекот по театрологија, ФДУ, магистерска тема „Драматургија на класично балетско творештво“, научна степен „Мaгистер по театролошки науки“
- 2008-2010 докторски студии на ФДУ, тема „Аспекти на перформативната кинестетика“ - научен степен „Доктор по театролошки науки“
Професионални ангажмани:
- 1992 -2010 редовно вработена во МБУЦ „Илија Николовски -Луј“
- 1997-2000 надворешен соработник на експерименталната едукативна програма Пекснас
- 1998 - надворешен соработник на културните рубрики на „Пулс“, „Културен живот“,„ Дневник“, „Нова Македонија“, „Блесок“; „Музика“, „Образование“ (Бугарија); „Орхестра“ (Србија) и др.
- 2010 доцент по група предмети на катедрата за балетска педагогија при ФМУ, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје
- 2015 вонреден професор по група предмети на катедрата за балетска педагогија при ФМУ, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје
- 2020 редовен професор по група предемти на катедрата за балетска педагогија при ФМУ, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје
- 2015-2019 раководител на докторските студи на ФМУ
- 2020 член на тематскиот уредувачки одбор на Arts, мегународно списание за уметности, Швајцарија
Автор на книгите
- Карактерни игри . 1998. Скопје : Магнат;
- Дискурси на танцовата уметност на ХХ век. 2001. Скопје:Југореклам
- Балетска драматургија. 2003.Скопје:ФДУ
- Историја и теорија на балетската уметност. 2006. Скопје: МИ-АН
- Аспекти на перформативната кинестетика. 2011. Скопје:Југореклам
- Од Тешкото до македонскиот постмодерен танц,2019, Скопје: Соња Здравкова-Џепароска
Коавторство:
- Автор на балетскиот дел од CD-romot . Театарот на македонска почва.2002 Скопје : ФДУ
- Автор на балетскиот дел на Мијановата општа и македонска енциклопедија. 2006. Скопје :МИ-АН
- Дел од истражувачкиот тим на книгата Театарот на почвата на Македонија ХХ век .2007. Скопје: МАНУ
- Автор на балетскиот дел на енциклопедијата Музика, опера, балет. 2009. Скопје: МИ-АН
Учество во научно-истражувачки проекти:
- „Театарот на македонска почва“, ФДУ, Скопје, 2002-2003
- „Македонскиот театар во контекст на балканската театарска сфера“, Театролошки институт, ФДУ, Скопје 2003-2006
- „Историјата на културата во Македонија “, темат „Театарот на почва на Македонија“, МАНУ, 2004-2007
- „Екстракуликуларни активности во училишта со мешан етнички состав“, Европска агенција за реконструкција и развој, 2004-2006
- Номад Академија реализаирана од Локомотива од Македонија; Фичо Балет,Словенија; Brain Store Project, Бугарија; STATION Service for Contemporary Dance, Србија; Tala Dance Center, Хрватска и Tanzelarija, Босна и Херцеговина, 2008-2010
- „Македонско-хрватски врски“ ФДУ и Филозофскиот фаkултет од Загреб, Хрватска, 2010-2012
- Platform. East European Performing Arts Dictionary“, мрежа на институции централна и јужна Европа, 2013 -2016
- „ Македонско слоловенечки театарски врски(од 1990 до денес) “- AGRFT, Љубљана и ФДУ, Скопје, 2016-2018
- Билатерален проект „Унгарските уметници на македонската сцена“ – група независни истражувачи , Унгарска амбасада во Р. Македонија 2018-2020
- „BalletWhere- Testing historical 3Dclassroom as an educational,collaborative and promotional space“, група независни истражувачи од Унгарија, Полска, Словачка и Македонија 2021-2023
- Интернационален проект „“Уметност како сретство и цел. Музичка младина на Југославија (1954-1991) и музиката во социо-политички прилики во СФРЈ“ – Музиколошки институт САНУ, Филозофски факултет, Унвиерзитет во Љубљана, Музички факултет Унивезитет Јуриј Добрил, Пула и група независни истражувачи, 2019-2024
Уреднички ангажмани:
- Главен и одговорен уредник на меѓународното научно списание за изведувачки уметност ArsAcademica (2014,2015, 2017) и член на уредувачкиот одбор
- Главен и одговорен уредник на зборникот Tradition and Transition. A Selection of Articles Developed from Paper Presentations at the First and the Second Symposia of the ICTM Study Group on Music and Dance of the Slavic World. Skopje:ICTM NC Macedonia, 2020
- Член на уредувачкиот одбор на меѓународната публикација Dance, Narratives, Heritage, во издание ИЦТМ Групата за етнокореологија и Институтот за етнологија и фолклористика, Хрватска, 2016
- Член на уредувачкиот одбор на меѓународното списание East European Ethnomusicology , Министерство за култура на Украина и Днепропетровска академија за музика „М. Глинка“, 2018
- Член на уредувачкиот одбор на меѓународната публикација Muth, Ritual, Post-1989 Audiovisual Ethnographies, Blagoevgrad:University Publishing Hause “Neofit Rilski”, 2016
- Член на уредувачкиот одбор на меѓународниот зборник New scores od Reasherch and Action во издание на ИЦТМ студиската група Музиката и танцот на Југоисточна Европа и Факултетот за музика, Универзитет за уметности, Белград,2014
Публикувани текстови и истражувања:
- „Жанровска структура на македонското балетско творештво“ во Прилози за историјата на македонскиот театар , Прилеп: Театролошка библиотека, 2000
- „Аспекти на балетското образование“ во Основното музичко образование и националната музичка култура: Состојба и Перспективи, Скопје: Факултет за музичка уметност, Филозофски факултет и Институт за педагогија,2001
- „Балетното обучение в Република Македония“ во Образование, София: Образование,2005
- "Interkulturalisam and Dance" in Intercultural theatre Skopje: Faculty of Dramatic art,2005
- "Building cultural identity through theatrical dance form" in Theatre and Identity Skopje:Faculty of Dramatic art,2006
- „Македонскиот фолклор во делата на балканските кореографи“ во Македонски театар:балкански контекст, Скопје: ФДУ,2007
- „Мултимедијални танцови жанрови“ во Театарот на почвата на Македонија ХХ век, Скопје: МАНУ,2007
- „Формирање и развој на современиот танцов театар “во Театарот на почвата на Македонија ХХ век, Скопје: МАНУ, 2007
- „From Meta-Cultural to the personal“ in The Art of Dance, ICC:Skopje, 2008
- „Современата македонската музика во корелација со современите македонски танцови текови“ во Музика,Скопје:СОКОМ, 2010
- „Местото на хрватската кореографија во развојот на македонскиот танц“ во Makedonsko-hrvatske knjizevne, jezicne i kulturne veze , Rijeka:Filozofski fakultet,2011
- „Македонските танцови идентификациски кодови“ во Спектар, Скопје: Институт за македонска литература,2011
- "Different Dance Educational Methods" in How do public presentations affect Perceptions and Practices of music and dance? Izmir:ICTM& Ege University,2011
- „Methods of Ballet Education “ in Descover dance, Lisbon: HTML,2012
- "Културната политика толкувана преку хрватско-македонските релации" во Кревко театарско паметење, ФДУ:Скопје, 2013
- “Влијанието на општествениот контекст врз развој на танцовите обрасци преку примерот на кадрилот” во зборникот Кревко театарско паметење , Скопје:ФДУ, 2013
- “Една историска конструкција за развој на современата танцова сцена во Македонија” во Regionalni elektronski časopis za medije i kulturu, Beograd (21.05.2013 )
- „Identity Memory Constructs – Transition of Dance Body Idioms“ – Culture, Skopje: МIAN, 2013
- “Culture, Boundaries and their Implementation in the Field of Dance", Skopje:ICTM, 2014
- “Улогата на руската кореографија во конституирањето и развојот на македонскиот балет“ во зборникот Руско-македонско јазични, литературни и културни врски, Филолошки факултет, 2014
- https://www.researchgate.net/publication/320208233_The_Work_of_Russian_Choreographers_in_Macedonia_Preserving_the_Ballet_Legacy
- (Пост)модернизација на македонскиот танцов контест во списанието Ars Academica бр 2, ФМУ,ФДУ, 2014
- „Narrativization of Macedonian tradicional dances “ in Dance, Narratives, Heritage ed. Elsie Ivancich Dunin, Zagreb: ICTM Study Group on Etnchoreology, Institute of Etnology and Folklore Research, 2015
- “Популарната музика во танцовиот медиум на примерот на Македонија”, зборник трудови Традиција као инспирација, Академија уметности, Бања Лука, 2015
- "The Russia-Serbia-Macedonia Route: Intercultural Communications in the book BEYOND THE EAST–WEST DIVIDE Balkan music and its poles of attraction, Belgrade: Institute of Musicology, Serbian Academy of Sciences and Arts (SASA)Department of Fine Arts and Music SASA, 2015
- „Високото балетско образование како основа за квалитетна уметничка продукција“ во Ars Acadeica бр 3, Скопје : ФМУ,ФДУ,2015
- “National Theatre: Characteristics, Influences,Distinguishing Features”во книгата „Platform East Europian Performing Arts Companion“ Lubin/Warsawa, Adam Mickiewicz InstituteCentre for Culture in Lublin, Institute of Arts of the Polish Academy of Sciences, 2016
- “Перформативниот капацитет на танцовото тело” во Ars Acadeica, бр 4, Скопје : ФМУ,ФДУ,2016
- „High School Graduation Quadrille – a Contemporary Dance Ritual“ in Muth, Ritual, Post-1989 Audiovisual Ethnographies Blagoevgrad:University Publishing Hause “Neofit Rilski”,2016
- „The Work of Russian Choreographers in Macedonia. Preserving the Ballet Legacy” in Stephanos , Moscow: Philological faculty of Lomonosov, Russia, 2017
- „Руската литература на македонската балетска сцена“ во Славистички студии 18, 2018, Скопје: Филолошки факултет
- “From Yugoslav Ballet to Post-Yugoslav Contemporary Dance: Permutations in Collaborative Practices between Macedonian and Slovenian Dance Scenes” (authors Sonja Zdravkova Djeparoska and Aldo Milohnić) in Amfitater and Ars Academica, Ljubljana:Slogi, FMU and FDU , 2018
- “Folklore, Dance in the Context of Modeling Ideological Messages” in RES HUMANITARIAE XXIV, Klaipeda University, Lithuania,
- https://repository.ukim.mk/handle/20.500.12188/6113018
- „Reflection on dance theatre : Insights and parallels“во Ars Academica
- https://www.researchgate.net/publication/343787732_REFLECTIONS_ON_DANCE_THEATRE_INSIGHTS_AND_PARALLELS7, 2019
- „Унапредување на врските помеѓу Mакедонија и Унгарија во културата“ во Macedón tudományos és kulturális közlemények
Macedón Füzetek, Budapest:DEBRECENI EGYETEM NÉPRAJZI TANSZÉK, 2019 - "Macedonian Cultural Plurality at the Crossroads of the Balkans: Drama, Music and Dance" Arts, part of the Special Issue Balkan Music: Past, Present, Future, Arts, Switzerlan
- https://doi.org/10.3390/arts9030085d
- Performativity in Protests, In the Examples of Activist Groups in Macedonia” in Tradition and Transition. A Selection of Articles Developed from Paper Presentations at the First and the Second Symposia of theICTM Study Group on Music and Dance of the Slavic World, ICTM NC Macedonia, 2020
- "Determination of the Basic Semiotic Units in the Field of Dance" in ZBORNIK PRISPEVKOV Z DOGODKOV V ORGANIZACIJI AMEU AK ADEMIJE ZA PLES V LETIH 2018 IN 2019 Zbornik prispevkov z recenzijo,Maribor:Alma Mater Press, 2020
- DOI:10.5281/zenodo.4294880
-
"Dancing Body as a Social Replica" in Asian Journal of Interdisciplinary Research, 4(1), 58-64, 2021https://doi.org/10.34256/ajir2116
- MACEDONIAN BALLET REPERTOIRE ANALYSIS -LAYER OF CLASSICAL BALLET PRODUCTION in Macedón Tudományos és Kulturális Közlemények Vol 4 N. 1 2021 DOI:10.5281/zenodo.5457269
- Performance and Religion: Dancing Bodies in Macedonian Orthodox Fresco Painting, Arts Arts 2021, 10(4), 88; https://doi.org/10.3390/arts10040088
- Балетското наследство: класификација, состав, карактеристики, зборник Руски јазик, литература и култура:минато, сегашност, иднина 3. Скопје:УКИМ DOI:10.5281/zenodo.6046061
Учество на симпозиуми, конгреси и конференции:
- Cимпозиум „Прилози за историјата на македонскиот театар“ Македонски театарски фестивал „Војдан Чернодрински“, Прилеп, 2000
- Конгрес "Dance today", CID UNESCO, Skopje: 2003
- Конгрес „Чехов и ние“, Македонски театарски фестивал „Војдан Чернодрински“, Прилеп, 2004
- Симпозиум „80 години театарски и музички живот во Штип“, Центар за култура „Ацо Шопов“, Штип, 2004
- Конференција "Intercultural theatre", ФДУ,Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ Скопје, 2005
- Конференција "Theatre and Identity", ФДУ, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“Скопје, 2006
- Конференција "The Balkan peninsula as a Musical Сrossroad", ICTM, SOKOM,Струга, 2008
- Симпозиум How do public presentations affect Perceptions and Practices of music and dance? ICTM Study group on Music and Dance in Southeastern Europe, Измир, Турција 2009
- Трет симпозиум „Хрватско-македонски книжевни, јазични и културни врски“ Филозофски факутет во Ријека, Хрватска, 2011
- Mеѓународен научен симпозиум „Македонскиот идентитет: литература, јазик, историја, култура“, Институт за македонска литература, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје, 2011
- Интернационалната конференција за танц, FMH, Универзитетот во Лисабон, Португалија, 2011
- Трет меѓународен симпозиумот ICTM Study group on Music and Dance in SoutheasternEurope, ICTM, Берово, 2012
- Научна трибина „Театарот и новите форми “, театарски фестивал „Војдан Чернодрински“, Прилеп 2012
- Меѓународна конференцијата „Изведувачките уметности, образованието, мобилноста, излевањето и прекуграничната соработка во Србија и Македонија“, Локомотива, Скопје и Пер Артс од Нови Сад, 2012
- V Македонско - руска научна конференција Филолошкиот факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Охрид, 2012
- Bеyond the East-West Divide:Rethinking Balkan Music`s Poles of Attraction“ Српска академија на науки и уметности, Белград, Србија, 2013
- I ва меѓународна конференција „Socialism on the bench “, Универзитет „Јуриј Добрил“ Пула, Хрватска, 2013
- „Етномузикологија, композиција и педагогија“Академијата за музика на Универзитетот во Бања Лука, БиХ,2014
- “Dance and narratives” ICTM, Study group on Ethnochoreology, ICTM,Корчула, Хрватска, 2014
- „Медиуми – теорија и практика“, ЦККС, Скопје, 2014
- ”Popular culture: Reading from below”, МАНУ, Скопје, 2014
- “Nationalism in Music in the Totalitarian State” Унгарска академија за науки и уметности, Будимпешта, Унгарија, 2015
- „Музичкото наследство на социјалистичките држави: Ревидирање на наративите во повоениот период“ Српска академија на науки и уметности, Белград, Србија, 2015
- IIра меѓународна конференција „Socialism on the bench “, Универзитет „Јуриј Добрил“ Пула, Хрватска,2015
- Петти меѓународен симпозиум ICTM Study group on Music and Dance in Southeastern Europe, Благоевград, Бугарија,2016
- Шеста меѓународна конференција за танц и изведувачки уметности Њујорк универзитет (NYU), Њујорк, САД,2016
- Прв симпозиум на студиската група на ICTM за Музика и танц на славјанскиот свет , Словенечка академија на науки и уметности, Љубљана, Словенија,2016
- „Современите предизвици на перформативноста“ Факултет за драмски уметности, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“,Скопје,2016
- „Едукација, традиција, современи тенденции“ ФМУ, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје,2016
- VII Македонско-руска научна конференцијa, Филолошки факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје, 2017
- „Музиката и поединецот“, СМЕ,СОКОМ, Струга,2017
- “The Future of Music History” Српска академија на науки и уметности, Белград,2017
- XIX Меѓународен симпозиум „Традицијата и современоста во фолклорот на балканските народи“ Институт за фолклор „Марко Цепенков“, Скопје, 2017
- Меѓународна конференција „ Theatre between politics and policies – new perspective “, Факултет за драмски уметности, Белград,2018
- Светски конгрес на Интерационалната федерација за театарски истражувања „Theatre, Nation and Identity: Between Migration and Stasis“, ИФТР, Белград,2018
- Втор симпозиум на ICTM Музика и танц на славјанскиот свет, Скопје, 2018
- Интернационална конференција „Традиционалната музика и танц во современите култур(и)“, Факултет за уметности, Нитра, Словачка,2018
- Билатерална конференција „Македонско-словенечки театарски врски“, Скомрахи, ФДУ, Скопје,2018
- Меѓународнен научен собир „Културата на распродажба: Конзумеризмот и комерцијализацијата на културните продукти“,Институт за македонска литература, Скопје,2018
- 7ма меѓународна конференција „All about people:Future fit“ ECM, Марибор, Словенија,2019
- Meѓународена конференција “The Tunes of Diplomatic and Music Notes. Music and Diplomacy in Southeast Europe” (19th-21st Century)САНУ, Белград 2019
- 45та Светска конференција на ICTM, Чулалонгкорн универзитет, Бангкок, Тајланд, 2019
- Меѓународен мултидисциплинарен симпозиум „Sound, Ѕong and Politics“, Музиколошки институт, Словенечка академија на науки и уметности, Љубљана, Словенија, 2019
- IVта меѓународна конференција „Socialism on the bench “, Универзитет „Јуриј Добрил“ Пула, Хрватска, 2019
- Трибина „Традиција Нова 4“, Ужице, Србија, 2020
- III Меѓународна конференција „Руски јазик, литература и култура: минато, сегашност и иднина“, Рускиот центар при Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“, 2021
- Vта меѓународна конференција „Socialism on the bench “, Универзитет „Јуриј Добрил“ Пула, Хрватска, 2021
- "Традиција Нова 5", Ужице, Србија, 2021
- International Conference on Applications of Virtual Reality in Performing Arts, Ohrid, 2022
- СМЕ , СОКОМ, Струга ,2022
- Скопмрахи, ФДУ, Скопје 2022
- 11th Macedonian-North American Conference on Macedonian Studies (MNACMS) Arizona State University, Темпи, Аризона, 2022.
- Симпозиум „Предизвици во културата, уметност во време на ковид“, ФМУ,Скопје 2022
- Конгрес „Music as a Means of Cultural Diplomacy of post-Yugoslav Small Transition Countries: Lessons learnt, Future challengeѕ“, Факултет за социјални науки, Универзитет во Љубљана, 2022
Награди:
Државна награда„Гоце Делчев“ за колективен проект ЦД ром „Театарот на македонска почва“ 2003
Општинска награда „Феникс“ за воспитно-образован дејност 2021